POGÓRZAŃSKIE RZEMIOSŁO „OD DWOJAKÓW DO GWIZDAŁEK”

JULIAN SZCZYGIEŁ Z CZERMNEJ Julian Szczygieł zawodu uczył się w latach 1935 – 1938, od wspomnianego mistrza Jana Chmury. W zamian pomagał mu w gospodarstwie. Naczynia wyrabiał sezonowo, głównie wiosną. Posiadał dwie ławy, w tym jedną z kołem napędzanym nożnie. Wszelkie narzędzia potrzebne do wykonywania zawodu zrobił sam. Były to różnego rodzaju trójkątne nożyki z…

Szczególy

POGÓRZAŃSKIE RZEMIOSŁO „OD DWOJAKÓW DO GWIZDAŁEK”

MARIAN GAJECKI Z CZERMNEJ Kolejny garncarz, Marian Gajecki, swoje umiejętności zawdzięczał przedstawionemu w poprzedniej odsłonie teściowi, Janowi Chmurze. Mimo iż nie miał dyplomu, dorywczo trudnił się garncarstwem w porze letniej, najczęściej po pracy. Na wsi sezon garncarski trwał od wiosny do jesieni, gdyż zimą nie było warunków do pracy. Zgodnie z nauką teścia, stosował tzw.…

Szczególy

POGÓRZAŃSKIE RZEMIOSŁO „OD DWOJAKÓW DO GWIZDAŁEK”

JAN CHMURA Z CZERMNEJ Jan Chmura zasłynął jako mistrz garncarski, który swoje umiejętności przekazał zięciowi Marianowi Gajeckiemu oraz uczniowi Julianowi Szczygłowi, których sylwetki przedstawię w kolejnych odsłonach. Garncarze ci zgodnie sądzili, że glinę powinno się koptować do dołu aby zimą przemarzła. Z nadejściem wiosny mielili pozyskany ił i suszyli w zacienionych miejscach przezimowaną glinę, aby…

Szczególy

POGÓRZAŃSKIE RZEMIOSŁO „OD DWOJAKÓW DO GWIZDAŁEK”

JÓZEF MAZIARKA Z WOLI BRZOSTECKIEJ Józef Maziarka z Woli Brzosteckiej posiadał warsztat, który wcześniej należał do jego dziadka a potem ojca, istniał on od 1856 do 1967 roku. Umiejscowiony był, co rzadko się zdarzało przy stajni w osobnym pomieszczeniu. Z reguły dla bezpieczeństwa, piece garncarskie umiejscawiane były z daleka od zabudowań. Dlatego też, do bardziej…

Szczególy

POGÓRZAŃSKIE RZEMIOSŁO „OD DWOJAKÓW DO GWIZDAŁEK”

JAN MIKIEWICZ – BRZOSTEK Garncarz, Jan Mikiewicz, wytwarzał naczynia w Brzostku do 1960 roku! Fachu nauczył się od swojego ojca, dyplomowanego garncarza, u którego pracował od szesnastego roku życia. Uprawianie tego rzemiosła było niewątpliwie ich rodzinną tradycją, którą zapoczątkował dziadek Jana – Michał. Jan Mikiewicz, pracował równolegle z przedstawionym w poprzedniej odsłonie Stanisławem Cholewiakiem, który…

Szczególy

POGÓRZAŃSKIE RZEMIOSŁO „OD DWOJAKÓW DO GWIZDAŁEK”

STANISŁAW CHOLEWIAK Z BRZOSTKA Stanisław Cholewiak podobnie jak poprzednik, zawodu nauczył się od ojca. Jak łatwo się domyślić w zawód wdrażany był od najmłodszych lat.  Pomagał ojcu,  który jako czeladnik naukę rozpoczął jeszcze przed 1891 rokiem w Czermnej. I jak wynika ze wspomnień samego Stanisława Cholewiaka, ojciec toczył naczynia jeszcze w wieku 84 lat! Ich…

Szczególy

POGÓRZAŃSKIE RZEMIOSŁO: „OD DWOJAKÓW DO GWIZDAŁEK”

ANDRZEJ NOWAK Z NOWEGO ŻMIGRODU Tytułem wstępu chciałabym wspomnieć, że garncarstwo jest jednym z najstarszych rzemiosł na świecie znanym od neolitu.  Naczynia gliniane pojawiły się na ziemiach Polskich około 5 400 lat p.n.e. Początkowo naczynia lepiono ręcznie z glinianych wałków, wypalając je w ognisku. Pojawienie się w 300 r. p.n.e. ludności celtyckiej wzbogaciło to rzemiosło o umiejętność toczenia…

Szczególy

CHARAKTERYSTYKA KULTURY LUDOWEJ POGÓRZA

WSTĘP DO KRÓTKIEJ CHARAKTERYSTYKI KULTURY LUDOWEJ POGÓRZA Etnografia nie wyznacza ostrych granic i podziałów, jednakże ze względu na odmienne korzenie osiedleńców, które przełożyły się na różnice m.in. w zabudowie wsi czy na wygląd stroju ludowego etc. podzieliła Pogórze na: wschodnie (Pogórze Strzyżowskie, Pogórze Dynowskie, Doły Jasielsko – Sanockie) i zachodnie (Pogórze Ciężkowickie, Pogórze Strzyżowskie, Pogórze…

Szczególy

Historia węzła kolejowego w Jaśle

Oprócz budowy połączeń kolejowych z Jasła do Rzeszowa oraz w stronę Stróż i Krosna pod koniec XIX w., planowano także połączyć nasze miasto z Dębicą oraz z Konieczną – skąd w przyszłości miał prowadzić szlak kolejowy dalej na południe. Prezentujemy wycinek prasowy z „Gazety Lwowskiej” (1887, nr 157), w którym przedstawiono opis pierwszych działań związanych…

Szczególy

Kielich liliowca

Kiedy słyszymy „kielich liliowca” widzimy piękny kwiat. Tymczasem skamieniały kielich liliowca z kolekcji paleontologiczno-przyrodniczej dr St. Kadyiego to pozostałość po zwierzęciu morskim typu szkarłupni. Pojawiły się w ordowiku i niektóre gatunki istnieją do dziś. Od dewonu do karbonu tworzyły duże skupiska nazywane łąkami liliowców, z których powstały wapienie krynoidowe. Bardzo często można na trafić na skamieniałe…

Szczególy